Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 2009
Μέσω Βουλής οι αλλαγές στη Δικαιοσύνη
Πάντως, εν αναμονή των εξελίξεων στη Δικαιοσύνη με τα δεκάδες προβλήματα, σοβαρές υποθέσεις είναι σε εκκρεμότητα, όπως τα ομόλογα, το Βατοπέδι, η Siemens, η υπόθεση εξαγοράς της εταιρείας Γερμανός από τον ΟΤΕ και δεκάδες άλλες.
Της Ιωαννας Μανδρου
Aλλαγές από την κορυφή ώς τη βάση δρομολογεί η κυβέρνηση στον χώρο της Δικαιοσύνης, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της εμπιστοσύνης των πολιτών στον θεσμό και στήριξης της ανεξαρτησίας των δικαστών.
Την ώρα που ο πρωθυπουργός έδωσε το στίγμα των κυβερνητικών προθέσεων, ρίχνοντας στο τραπέζι του διαλόγου την πρόταση για ενεργό ρόλο της Βουλής στην επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, το δικαστικό σώμα τείνει ήδη ευήκοον ους στις επικείμενες αλλαγές, κατανοώντας ότι η πραγματικότητα έχει οδηγήσει σε τέλμα.
Κι ενώ οι κυβερνητικές προθέσεις και εξαγγελίες αναμένεται εντός των προσεχών ημερών να ξεδιπλωθούν, η Δικαιοσύνη βρίσκεται από καιρό σε περίοδο ύφεσης. Με δεκάδες μέτωπα ανοιχτά, με σωρεία σοβαρών υποθέσεων στο τραπέζι και με τις προσδοκίες του πολιτικού συστήματος και των πολιτών να βρίσκονται στο ναδίρ η Δικαιοσύνη προσπαθεί να βρει τον βηματισμό της και να ξεπεράσει τη μακρά περίοδο ενδοσκόπησης στην οποία έχει εισέλθει από καιρό.
Το έναυσμα των αλλαγών που θα καθορίσουν το τοπίο της Δικαιοσύνης για τα επόμενα χρόνια δίδει η....
κυβερνητική θέση για αλλαγή του τρόπου που επιλέγεται η ηγεσία του δικαστικού σώματος.
Βέβαια, η όποια μεταρρύθμιση θα ισχύσει για το μέλλον μια και η ήδη εκλεγμένη ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων παραμένει στη θέση της.
Κομματικά κριτήρια
Η ανάμειξη της Βουλής στις επικείμενες επιλογές κορυφαίων δικαστικών παραγόντων στοχεύει στην εξασφάλιση διακομματικής συναίνεσης και αποδοχής μια και η Βουλή θα μετέχει ενεργά ψηφίζοντας με αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία που μπορεί να φθάσει και τα 3/4 των μελών της, τους προέδρους των ανωτάτων δικαστηρίων και τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Επιλογές των τελευταίων δεκαετιών στις θέσεις αυτές μόνον με κομματικά κριτήρια, επικρίθηκαν και δεν ωφέλησαν ούτε τη Δικαιοσύνη ούτε το πολιτικό μας σύστημα. Στον αντίποδα αυτών των πρακτικών κινείται η προτεινόμενη ρύθμιση που συναντά την αποδοχή και μέσα στο δικαστικό σώμα.
Βέβαια και με το προτεινόμενο σύστημα η κυβέρνηση είναι αυτή που θα έχει την πρωτοβουλία των επιλογών, η δική της πρόταση για συγκεκριμένα πρόσωπα θα περνά από τη βάσανο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, καθώς κάθε άλλη ριζικότερη μεταβολή απαιτεί - κι αυτό δεν μπορεί να γίνει τώρα- συνταγματική αναθεώρηση.
Με δεδομένο όμως πως οι όποιες αλλαγές στην κορυφή δεν αρκούν, η κυβέρνηση επιχειρεί μεταβολές σε όλη τη ραχοκοκαλιά της δικαστικής ιεραρχίας με έμφαση τις νευραλγικές θέσεις εκείνων που ηγούνται των μεγάλων δικαστηρίων και των Εισαγγελιών της χώρας. Θέσεις εξαιρετικά σημαντικές καθώς οι δικαστικοί αυτοί λειτουργοί είναι οι αποδέκτες και οι διαχειριστές των μεγάλων υποθέσεων και της καθημερινότητας των πολιτών. Στο πεδίο αυτό είναι δεδομένη η κυβερνητική θέση για αλλαγή του ισχύοντος συστήματος, όπου οι προϊστάμενοι δικαστηρίων και Εισαγγελιών ορίζονται με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου του Αρείου Πάγου. Ορίζονται δηλαδή από την ηγεσία της Δικαιοσύνης.
Με ψήφο
Η επαναφορά του συστήματος της εκλογής με ψήφο από τους ίδιους τους δικαστές εκείνων που θα διοικούν τα δικαστήρια, είναι η προκρινόμενη λύση, αλλά με πολλές μεταβολές προκειμένου να αποφευχθούν τα στρεβλά αυτού του συστήματος που ίσχυσε για χρόνια και οδήγησε σε ανάπτυξη ψηφοθηρικών και πελατειακών σχέσεων μέσα στη Δικαιοσύνη.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χάρης Καστανίδης ήδη μελετά τις επιμέρους παραμέτρους, προκειμένου σύντομα να φέρει στη Βουλή το νομοθέτημα που θα καθορίζει πώς θα διοικούνται τα δικαστήρια της χώρας.
Για το θέμα αυτό που είναι πολύ κρίσιμο όχι μόνον για τη Δικαιοσύνη, αλλά και για τους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που καθημερινά απευθύνονται στη Δικαιοσύνη για την επίλυση των όποιων θεμάτων τους δικαστές και εισαγγελείς έχουν θέσεις και προτάσεις.
Πάντως, η κατάσταση που επικρατεί στη Δικαιοσύνη έχει μεγάλες ομοιότητες με την κατάσταση της οικονομίας. Η Δικαιοσύνη, αυτό λένε όλοι οι παράγοντες σε αυτό τον χώρο, «είναι τραγική». Τα δικαστήρια πλέον δεν μπορούν να δικάσουν, οι δικαστές πνίγονται από τον όγκο χιλιάδων αδίκαστων υποθέσεων και η αρνησιδικία είναι παρούσα.
Η κυβέρνηση αναμένεται να προχωρήσει σε συντονισμένες προσπάθειες για να μπορούν οι πολίτες να βρίσκουν το δίκιο τους σε χρόνο εύλογο, δίδοντας έμφαση στην καθημερινότητα του πολίτη και την τόνωση της δικαστικής λειτουργίας προς το συμφέρον της ανταγωνιστικότητας και της υγιούς λειτουργίας της αγοράς.
Πάντως, εν αναμονή των εξελίξεων στη Δικαιοσύνη με τα δεκάδες προβλήματα, σοβαρές υποθέσεις είναι σε εκκρεμότητα, όπως τα ομόλογα, το Βατοπέδι, η Siemens, η υπόθεση εξαγοράς της εταιρείας Γερμανός από τον ΟΤΕ και δεκάδες άλλες.
Η ηγεσία της Δικαιοσύνης που έχει επιλεγεί πριν από λίγους μήνες, τον Ιούλιο, δηλώνει την πρόθεσή της να υπηρετήσει με προσήλωση στον θεσμό τη Δικαιοσύνη και να συνεργαστεί, στον βαθμό που αυτό επιβάλλεται στο πλαίσιο του Συντάγματος με τη νέα κυβέρνηση. Αλλωστε, εντός των ημερών ο υπουργός Δικαιοσύνης μεταβαίνει στον Αρειο Πάγο για να συναντηθεί και με τον εισαγγελέα και με τον πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ενώ στη συνέχεια ανάλογες συναντήσεις θα έχει και με τους προέδρους του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο ρόλος του οποίου θα αναβαθμιστεί σε ό,τι έχει σχέση με τις δημόσιες δαπάνες και τον έλεγχο των μεγάλων συμβάσεων.